Қазақ шежіресі

АЛҒЫ СӨЗ

Оқырман қауымның назарына, келесі шежіреміз, Мәмбет атасының таралымын ұсынып отырмыз. Автордың бұрын шыққан кітаптарындай, бұл шежіре де сол үлгімен – аталарды жылнама арқылы қуа тарату әдісімен жазылған.

Аты Қазаққа мәлім – Қаракерей Қабанбай атамыздың шарапатынан ба екен, Найман ішінде Қаракерей атасы өскен ата. Оның ішінде Қабанбай батыр шыққан Байжігіт атасы да кезінде тоғыз болыс ел болыпты. Ал, Қабанбай батырдың атасы, өз жұрты - Мәмбет атасы, Қытай мен Қазақстан жерін егіз еміп, еркін өскен құтты ұрпақ болып саналады. Міне осындай өсіп-өнген үлкен атаның шежіресі, сәті түсіп қолыңызға тиіп отыр.

Шежіреде Мәмбет атасынан шыққан әйгілі адамдардың өмірі мен қоғамға, халқына сіңірген еңбегі жайлы көптеген деректер келтірілген. Әсіресе халық арасына кең тарамады-ау деп ойластырған адамдарға көбірек көңіл бөлінген. Қабанбай батыр, Басбай бай, Сиыршы, Мұстапа Өзтүрік т.т. өздеріне жеке кітап, роман арналған Мәмбеттің әйгілі ұрпақтары туралы тек үстірт жазып, жарық көрген көркем шығармаларға сілтеме жасап кеттік. Білгісі келген оқырман, кітаптарды іздеп тауып оқи жатар деген ойдамыз.

Автордың көп жыл еңбек етуінің нәтижесінде, Найман атасының бұдан басқа да бірнеше шежіресі шықты. Оны осы кітаптағы әдебиеттің тізімінен көресіз.

Өз қаражатымен Семей, Өскемен, Павлодар облыстарын аралап, Монголия, Қытай мемлекеттеріне барып, ол жақта тұратын қандастарымызбен әңгімелесу арқылы, көптеген аңыз-әңгіме, өлең-қиса жазылып, ата-тек шежіресіне қосымша дерек қосылды. Павлодар, Семей, Өскемен, Алматы, Астана кітапханаларының қорын пайдаланып, Москва, Санкт-Петербордың кітапханаларына интернет арқылы кіріп, қолға түскен деректер шығып жатқан шежірелерге кіргізілді.

Мысалы: 1914 жылы Ресей мемлекетінің ғылыми жорналында шыққан [21, 90-93 беттер] мақаланы пайдаланып, Қаракерей Қабанбай батырдың жерленген жері Семей облысына қарасты Шыңғыстау екен деген тұжырымға келуге болатыны, осы кітаптың 564-566 беттерінде айтылып кеткен.

Халық ауыз әдебиетінің қай саласын алсаңыз да, ата-тегі айтылмай қалған қазақ кейіпкері жоқ.

Жиделі – Байсын жерінде,

Қоңырат деген елінде.

Байбөрі деген бай бопты,

Төрт түлігі сай бопты,

Бір перзентке зар бопты-деп, Алпамыс жыры басталмай ма?!

Ал қазіргі түкпіш ұрпаққа «Алпамыс Қоңырат атасынан екен» деген жалаң мәлімет жеткіліксіз. Қазіргі ұрпақ шетінен сауатты, бес жасынан компьютердің құлағында ойнайтын, бірінші класстан бастап кез-келген сұрақтың жауабын интернеттен іздейтін білімпоз емес пе? Сондықтан да біздің ұрпаққа Алпамыс, т.б. атақтылардың әрі-бері жағы түгел керек. Бірақ, өкінішке орай, ондай мәліметтің бәрі бірдей интернеттен табыла бермейді. Одан табылу үшін, оны оған салу керек. Міне, қолыңыздағы «Мәмбет шежіресі» осындай, бүгінгі күнгі талапқа сай компьютерлік нұсқада жазылған. жас түлектің көптеген сұрақтарына жауап беретін шежіре.

Бұл кітаптан Қаракерей Қабанбай батырдың өзі мен төңірегіндегі батыр туыстарының толық шежіресін табасыз. Бұрын баспа бетінде жарық көрмеген, Мұстапа Өзтүріктің, оның Қытай мен Түркияда тұратын туыстарының шежірелері мен суреттері, автормен сұхбаттасқан Мұстапаның ағалары, түркиялық - қажы Мансұр тәйжі туралы, т.б. құнды мәліметтер осы кітаптан орын алған.

Найман тарихы


Шығармалары:

Кіріспе

Оқу

I Петрдің кезі

Оқу

Яркент маңы

Оқу

Князь Бекович-Черкасский

Оқу

Бухгольцтің экспедициясы

Оқу

Семипалат қамалы

Оқу

Майор И.М.Лихаревтің экспедициялары

Оқу

Петр Чичаговтің картасы

Оқу

Шежірені оқу

Шежіренің құрылымын білу үшін жоғарыдағы мысалды түсініп алу қажет.

Әр бағана 30 жылдық аралықты қамтиды. Бір әкенің барлық балалары осы 30 жыл аралығында туған деп есептеледі. Енді осы балалардың біреуі, ең үлкенінен бастап, қою қара әріппен теріліп, келесі бағанаға осы атаның балалары жазылады. ...тағы-тағыдай барлық ұрпағы жазылып болған соң, келесі бала сол бағанаға қайтадан қою қара әріппен теріліп, келесі бағанаға оның балалары жазылады.

Егер ұрпақ жалғыз болса, қою қара әріппен ерекшелемесе де болады.

Мысалы: Жақияның балалары Нәби мен Тоқтар. Атабай 1-ші бағанада, ал оның балалары 2-ші бағанада, 1 жол төмен жазылған. Нәбидің үш баласы болған дейік. Олар 3-ші бағанаға жазылған. Соның ішінде 1-ші адам аты- Аязби, қою қара әріппен теріліп, 4-ші бағанаға оның 2 -ұрпағы, Қайрат пен Айбек жазылған. 5-ші бағанада Қайраттың балалары Данияр, Ардақ және Айбектің баласы Талғат жазылған.

Мәксімнің ұрпағы таратылмаған. Мүмкін ұрпағы жоқ, не белгісіз болар. Енді, келесі Мәптіхан қою қара әріппен ерекшеленіп, 5-ші бағанаға балалары Серік пен Берік жазылған

Сонымен: "Жақия, одан-Нәби, одан-Аязбай, одан-Қайрат, одан-Данияр мен Ардақ "- деп, таратамыз. Нәбидің ұрпағы таратылып болғандықтан, 2-ші бағанаға қайта ораламыз. Нәбидің кейінгі інісі - Тоқтар осы бағанаға қайта жазылып, қою қара әріппен ерекшеленіп, оның ұрпағын тарата бастаймыз.

Егер осы ата тарату әдісін толық меңгеріп алмасаңыз, шежірені түсіне алмайсыз! Іске сәт, қадірменді туысқандар!

пайдаланылған әдебиет

Мұрын шежіресіне пайдаланылған әдебиет

(30-маусым 2012 жылғы нұсқасы)

  1. «Абай» энциклопедия. 1995 жыл, 720 б.
  2. «Айқап». Алматы1995 жыл, 368 б.
  3. «Ақтайлақ би», құр. Серікқазы Қорабаев, Алматы 1991 ж., 116 б.
  4. «Ақын Сара» Айтыс, өлеңдер, дастан. Алматы 1985 жыл, 144 б.
  5. «Алтын сандық» (1-кітап), «Мұра» редакциясы, 2003 жыл, Үрімжі, 380 б.,(Қызай мен Байжігіт-Жұмық шежірелері ), араб графикасымен басылған.

«التىن ساندىق» (1-كىتاپ)، «مۇرا» رەداكتسياسى، 2003 جىل، ءۇرىمجى، 380 ب.

  1. «Арғынбек шығармалары», (жиып баспаға дайындаған Қ.Нұртаза ұлы), Шиңжаң халық баспасы,Үрімжі 2004 ж., 408 б.

«ارعىنبەك شىعارمالارى»، (جيىپ باسپاعا دايىنداعان ق.نۇرتازا ۇل)، شيڭجاڭ حالىق باسپاسى، ءۇرىمجى 2004 ج.، 408 ب.

  1. «Әдеби жәдігерлер» 20 томдық, 1-том, Алматы 2007 ж., 504 б.
  2. «Әсеттің шығармалары», Бижің 2000 ж., 1-2 том, 1228 бет,араб графикасымен басылған.

. «اسەتتىڭ شىعارمالارى»، بيجىڭ 2000 ج.، 1-2 توم، 1228 بەت.

  1. «Бабалар сөзі» «Қытайдағы қазақ фольклоры», Тарихи жырлар. 28-том, «Фолиант» 2006 ж., 376 бет.
  2. «Бабалар сөзі» «Қытайдағы қазақ фольклоры», Шежірелік дастандар. 32-том, «Фолиант» 2006 ж., 400 бет.
  3. «Бабырнама» Алматы 1990 жыл
  4. «Бес ғасыр жырлайды», 1-2 том, Алматы «Жазушы» 1989 ж.
  5. «Боздағым» (Қазақтың жоқтау жырлары) Алматы, «Жазушы» 1990 жыл.
  6. «Ғибрат ғұмыр» (Ыбрайым Нұразханұлының ғұмыры) , құрастырып баспаға әзірлеген Еркін Нұразхан. Алматы 2012 ж., 184б + 16 б. жапсырма
  7. «Из истории казахов», (составитель Е.Аққошқаров), Алматы 1997, 448 с.
  8. «История Қазахстана в русских источникахXVI-XX веков» тома- 1-5, 2005-2007 гг.
  9. «Қазақ әдебиеті», энциклопедиялық анықтамалық, «Аруна» баспасы, Алматы, 2005.ж., 576 б.
  10. «Қазақ мәдениеті», энциклопедиялық анықтамалық, «Аруна» баспасы, Алматы, 2005 ж., 656 б.
  11. «Қазақ шежіресі» жинақ, Үрімжі 1996 жыл, 466 бет,араб графикасымен басылған.

«قازاق شەجىرەسى» جيناق، ءۇرىمجى 1996 جىل، 466 بەت

  1. «Қазақ» газеті, Алматы 1998 ж., 560 б.
  2. «Қазақстан тарихы туралы Араб деректемелері», 1-том, Алматы «Дайк-Пресс» 2005,
  3. «Қазақстан тарихы туралы Қытай деректемелері», 1-том, Алматы «Дайк-Пресс» 2005, 396 б.
  4. «Қазақстан тарихы туралы Монғол деректемелері», 1-том, Алматы «Дайк-Пресс» 2005
  5. «Қазақстан тарихы туралы Түрік деректемелері», 1-том, Алматы «Дайк-Пресс» 2005,
  6. «Қазақстан» ұлттықэнциклопедия, 1-10 томдары, 2007 ж.
  7. «Монғолдың құпия шежіресі», Алматы 1998 жыл, 224 б.
  8. «Найманның бір баласы Бағаналы», Алматы 1998 ж., 935 бет.
  9. «Орфоэпиялық сөздік», ред. Алқасы, Алматы 2007 ж., 800 бет.
  10. «Өлкетану» Научно - популярный журнал ПГУ№1, 2002 жыл
  11. «Тарбағатай ақындары жырлайды», Өскемен, 1999 жыл
  12. «Тарбағатай 80 жыл», анықтамалық энциклопедия, 152 б., 2008 ж.
  13. «Тарихи тұлғалар», «Алматыкітап», құр. Тоғысбаев Б., Сужикова А., Алматы 2005 ж., 368 б.
  14. «Тоғыз таңбалы Наймандар»,құраст. Қ.Ақжасар, Ә.Салықбай, Астана 2008 ж., 240 б.
  15. «Труды Семипалатинских краеведов конца ХІХ – начала ХХ вв.», 45-том, Астана 2007 ж., 247 б.
  16. «Уақ шежіресі» құрастырған Дәйкенов Т.Е., Астана, 2009 ж.
  17. “Шаштылар» шежіре, (Қыпшақ тармағы) Алматы 2002 ж., 248 б.
  18. «Шығыс жұлдыздары» Энциклопедиялық анықтама, Т.1.-304 б., 2011 ж.
  19. «Шығыс жұлдыздары» Энциклопедиялық анықтама, Т.2.-304 б., 2011 ж.
  20. Айтұлы Жұмабек «Мәңгілік асыл тұлға», Семей 2006 ж., 172 б.
  21. Ақатаев С. «Тышқан жылғы қырғын», Алматы 1994 ж., 80 бет.
  22. Ақселеу Сейдімбек «Қазақтың күй өнері», Астана «Күлтегін» 2002
  23. Алтыбаев Қалибек «Тегін білу-тектіліктің тірегі» (Төртуыл-Тұзақшы шежіресі), Семей 2009 ж., 300 бет.
  24. Алтынбаев Қ. “Қалбатау”, Алматы 1997 жыл, 179 б.
  25. Алтынбаев Қ. «Көкпекті», Новосибирск 2002 жыл, 172 б.
  26. Алтынбаев Қ. Жұмахан Е. «Ақсуат» Алматы 1998 жыл.
  27. Аманжолов Сарсен «Вопросы диалектологии и истории казахского языка Алматы «Санат» 1997 год,
  28. Амандықов Яһуда «Орта жүз ноқта ағасы Тарақты Шежіресі» Алматы 2009 ж., 1120 бет.
  29. Андреев И.Г. «Описание средней орды киргиз-кайсаков» Алматы 1998 жыл, 280 б.
  30. Арғынбаев Х.,Мұқанов М.,Востров В. «Қазақ шежіресі хақында» Алматы 2000 жыл, 464 б.
  31. Арын Е. (Под общей редакцией) «Воспоминание о Герое Советского Союза М. Каирбаеве», Павлодар 2004 г.,196 стр
  32. Арынұлы Ратбек «Ұлыны ұлықтау ұлт парызы» 3-кітап, Семей 2012 ж., 408 б
  33. Асылбеков Мұхаметбек «Жалғасы ғұмырымның мен ғана емес..», 120 б., Семей 2007 ж.
  34. Атабаев Асқар «Соңында сәуле қалдырған», 172 (+56 сурет) б., Алматы 2007
  35. Атантаев “Жолымбеттің Назарының Құттықадам, Жәнбике шежіресі» Семей 2007 ж., 210 б.
  36. Ахмади Жанат «Есенгелді», Үрімжі 2006 ж., араб графикасымен
  37. Ахмади Жанат»Тектілер тұғыры» Алматы 2011 ж., 396 бет.
  38. Ахметов Қуаныш «Ұлытау», Астана, «Фолиант» 2006 ж., 344 б.
  39. Ахмет-Шәріп «Кәрібай қажы», Павлодар 2001 жыл, 32 бет.
  40. Аяшинов Д.М. Сырым руының шежіресі, Павлодар 2010 ж., 459 бет.
  41. Әбғыл ұлы Оразбек, «Дубек» (тарихи роман), Үрімжі 2004 жыл, 208 бет,, араб графикасымен басылған.

(ءابعىل ۇلى ورازبەك، «دۋبەك» (تاريحي رومان)، ءۇرىمجى 2004 جىل، 208 بەت)

  1. Әбдешев Марат Ескендірұлы, «Қазақ портретінің тарихы», Алматы 2008 ж., 184 б.
  2. Әбілғазы “Түрік шежіресі” Алматы 2006 жыл, 220б.
  3. Әбіджанұлы Ахмет «Керей», 332 б., Павлодар 2009 ж.
  4. Әбдіғали Берік «Арғын Төртуыл тарихынан» Алматы 2007 ж., 322 б.
  5. Әбділдабек Мұхтар «Тектілік тағлымы» Алматы 2008 ж., 480+ 40 б. Жап.
  6. Әлкей Марғұлан «Ежелгі жыр аңыздары», Алматы 1985
  7. Әлімбетов Сапарғали «Өлеңдер мен поэмалар» Алматы, 1962 ж
  8. Әсет Найманбаев«Шығармалары», Алматы 1988 ж., 304 бет.
  9. Әушенұлы Манап «Дәулетбай шежіресі», Шәуешек 2005 ж., 124 б.,араб графикасымен басылған

ءاۋشەنۇلى ماناپ «داۋلەتباي شەجىرەسى»، شاۋەشەك 2005 ج.، 124 ب.

  1. Байғалиев Б. «Абай өмірбаяны архив деректерінде» 2001 жыл
  2. Байжұмаұлы Төлеубай «Елін қорғаған Ерасыл – Қабанбай, Өскемен 2011 ж., 192-бет.
  3. Байуақов Марғұмар «Найман»«Шежіре» 1999 жыл, Алматы 96 бет
  4. Балқыбаев Балмағанбет , 2 томдық, Алаш, 2005 ж.
  5. Батхолдаұлы Сейітқажы «Өткен күннен өнеге», Семей 2010 ж.,129 б.
  6. Бафин Балқаш «Шығармалар жинағы», Алматы 2007 ж., 576 б.
  7. Байсалбай Т.С. «Шежіре-тарих сыр шертсе..»,Найман-Қаракерей-Жанғұлы руының шежіресі, Алматы 2007 ж., 344 бет.
  8. Бәтесбайұлы Кәкен «Қаракерей Тоқпақ шежіресі», Алматы 2002 жыл, 246 бет
  9. Бейсенбайұлы Жарылқап «Қазақ шежіресі» Алматы 1994 жыл, 160 б.
  10. Бекмаханов Е. «Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарында». Алматы 1994 жыл
  11. Бельгер Герольд(«Казахское слово» Избранное. Эссе. Романы. Алматы, 2009 г., 644 стр.
  12. Болтайқанұлы Мұқаметқазы (Қази) «Қазақ шежіресі», 1-том, Шәуешек 1998 жыл, 592 бет,араб графикасымен басылған.

(بولتايقان ۇلى مۇقامەتقازى (قازي) «قازاق شەجىرەسى»، 1-توم، شاۋەشەك 1998 جىل، 592 بەت)

  1. Бөкейхан Әлихан «Таңдамалы шығармалалары», 1 кітап, Алматы 2002 ж., 248 бет.
  2. Бөкейхан Әлихан «Таңдамалы шығармалалары», 2 кітап, Алматы 2003 ж., 224 бет.
  3. Бөкейхан Әлихан «Шығармалары» Алматы 1994 жыл
  4. Бұланов Жұмахан Бұланұлы «Атадан аманат», (Тоғас), 194 б., Семей 2005 ж.
  5. Данияров Қалибек «Қазақтың балама тарихы», Алматы 1997 жыл
  6. Дулати Мұхаммед Хайдар «Тарих-и Рашиди» (Хақ жолындағылар тарихы), Алматы 2003, 616 бет
  7. Дәйкенов Т.Е. «Уақ шежіресі» Астана 2009 ж., 1008 б.
  8. Егізбай Қарпық«Тағлым», Семей 2001, 336 бет.
  9. Еңсебаев Т.А. «Қанжығалы шежіресі»,Павлодар 2004 жыл
  10. Еңсебаев Т.А. «Қаракесек шежіресі» Бірінші кітап, 1-2-3 бөлім, Павлодар 2010 ж., 237, 206, 217 беттен (әр бөлімге сәйкес).
  11. Ердембеков Б. «Әріп ақын», Алматы 2001 жыл
  12. Ерофеева И.В. «Родословные казахских ханов и кожа» ХVIII-XIXвв., (История, историография, источники). Алматы 2003 г., 178 стр.
  13. Есенгелдіұлы Қоқаш қажы «Дүние үшін ғибратнама» Қазан 1907 ж., 16 б. (Ағайынды Каримовтер баспаханасы, араб графикасымен басылып шыққан).
  14. Ескендірұлы Марат «Алаш орда» министрлері», Алматы 2008 ж., 114 бет.
  15. Жакулина Б.Қ. «Өтті бір өмір осылай» Алматы 2012 ж., 288 бет+ 16 сурет.
  16. Жақсыбаев С.И. «Қазақтың түп тегі туралы», Павлодар, 2005 ж.,144 б.
  17. Жақыпов А. «Жасырын жазбалар», Астана 2004 ж., 256 бет.
  18. Жақыпов А. «Қаракерей Тума тарихы», Алматы 2004 ж.
  19. Жақыпов А. «Қаракерей Тума тарихы», Алматы 2004 ж., 360 бет.
  20. Жақыпов А. «Хан батыр Қабанбай», (шежіре), Алматы 2001 жыл, 248 бет.
  21. Жакмантаев Көкбай «Абылай», 1993 ж., 147 бет, формат А5
  22. Жаментиков Т. «Найман Тоқабай шежіресі», Алматы 2005 ж., 272 б.
  23. Жанболатұлы Молдабек «Тобықты – Шыңғыстау шежіресі» Бірінші том. 2004 жыл.
  24. Жанболатұлы Молдабек...Екінші том. 2004 жыл.
  25. Жанболатұлы Молдабек....Үшінші том. 2004 жыл.
  26. Жанұзақұлы Әрімжан «Дүние – Керуен», Алматы 2006 ж., 336 бет, құрастырған Құсыман Игісін.
  27. Жанұзақұлы Әрімжан «Заман кезек», Алматы-Толағай 2008 ж., 340 б
  28. Жанұзақұлы Әрімжан «Өлеңдер, толғаулар, дастандар», құрастырған Әнуархан Қайырбаев, Өскемен-Полиграфия 1992 ж.
  29. Жанұзақұлы Әрімжан (Өлең-жырлар жинағы), Күйтің 1996 ж.,182 бет, құрастырған Асқар Игенұлы,араб графикасымен басылған .

جانۇزاقۇلى ءارىمجان (ولەڭ-جىرلار جيناعى)، كۇيتىڭ 1996 ج.،182 بەت، قۇراستىرعان اسقار ءىيگەنۇلى

  1. Жапарұлы Молдабек, Игенұлы Асқар «Төртуыл шежіресі» 2001 жылы, 396 бет, ҚХР,араб графикасымен басылған.

(جاپار ۇلى مولدابەك، يگەن ۇلى اسقار «ءتورتۋىل شەجىرەسى» 2001 جىلى)

  1. Жаппарханұлы Сіләмхан «Өмір өткелдері», Алматы 2003 жыл.
  2. Жұмабайұлы Баяқымет «Абақ Керей шежіресі» (Ителі), 2004 жыл 9-ай, 658 бетараб графикасымен басылған., .

جۇمابايۇلى باياقىمەت «اباق كەرەي شەجىرەسى» (يتەلى)، 2004 جىل 9-اي، 658 بەت.

  1. Жұмабайұлы Баяқымет «Абақ Керей шежіресі» (Молқы руының шежіресі), 2007 жыл 25-мамыр, 828 бет,араб графикасымен басылған..

جۇمابايۇلى باياقىمەت «اباق كەرەي شەجىرەسى» (مولقى رۋىنىڭ شەجىرەسى)، 2007 جىل 25-مامىر، 828 بەت.

  1. Жұмаділов Қабдеш «Дарабоз» Алматы 1994 жыл, 416 б.
  2. Жұмаділов Қабдеш «Прометей алауы», Алматы 2002 жыл
  3. Жұмаділов ҚабдешОн екі томдық шығармалар жинағы, 1-12 том, Алматы 2003-2005 жылдары, «Таңғажайып дүние», 10-том, Алматы 2005 жыл, 648 бет.
  4. Жұмаділов Қабдеш «Қалың елім қазағым...», 12-том, Алматы 2005 жыл, 600 бет.
  5. Жүмаділов Қабдеш “Ұрпағы ұлықтаған”, “Егемен Қазақстан”, 23 қыркүйек 2003 жыл
  6. Жүмаділов Қабдеш «Дарабоз» Алматы 1994 жыл
  7. Жұмат Серік «Ой қуанғаным-ай», 136 б., Алматы 2009 ж.
  8. Жұртбай Тұрсын «Дулыға», Алматы 2007 жыл, 1-2 том
  9. Жүнісбаев Несіп «Мұстапа Өзтүрік», Алматы 1992 ж., 72 бет.
  10. Жүнісов Ақаш «Шежірелі тау қойнауы», Алматы, 2003 жыл, 368 б.
  11. Закарьянов Кайрат «Чингисхан. Сокровенное сказание казахов», Алматы 2007 ж., 238 б, 2008 ж., 292 б..
  12. Закарияұлы Рахмет «Алтай көлеміндегі Жәлменбет руының шежіресі», 1999 жылы, 69 бет.

راحمەت زاكاريياۇلى «التاي كولەمىندەگى جالمەنبەت رۋىنىڭ شەجىرەسى»، 1999 جىلى، 69 بەت.

  1. Зәкенұлы Тұрсынхан «Көк бөрілердің көз жасы», Алматы 2003 ж., 528 бет, 3000 дана.
  2. Записки Семипалатинского Подъотдела западно-сибирскаго ИРГО, выпускVIII. Семипалатинскъ, 1914 г.
  3. Зардыхан Қинаятұлы, «Жылаған жылдар шежіресі»,Алматы 1995 жыл, 298 бет.
  4. Зиядаұлы Лен «Ақыл ойдан туады, ойлан», (өлеңмен жазылған шежіре), Семей 2007 жыл, 232 бет.
  5. Зиядаұлы Лен «Дүниенің екі жолы бар», (өлеңмен жазылған шежіре бар), Алматы 2004 жыл, 194 бет
  6. Игісін Құсыман «Ұлы дала», Астана 2002 ж., 472 бет.
  7. Инсебаев Тлеукен «Очерки истории Павлодарского Прииртышья» часть 1, Павлодар 2000 г
  8. Исабаев Бекен «Ұлылар мекені» Новосибирск 2001 жыл, Алматы 2010, 336 бет.623 бет.
  9. Исабек Ишан (жинақ) бас редакторы Арын Е.М., Павлодар 2011 ж., 384 б.
  10. Карпини Плано и Гильом де Рубрук «Путешествие в Евразийские степи», Алматы 2003 ж., 240 б.
  11. Кәргенов Тоқтар «Өлеңдер», Өскемен 2011 жыл, 240 бет., құрастырушылылар: Сыдықов Мүсәйіп, Есқалиев Айбар.
  12. Келгембаева Бақытжан «Ел мен жер тарихы», 168 б., Өскемен 2006 ж.
  13. Кенбаев Қабдынәсір «Өмірдің көрдім көп сыйын», 124 б., Алматы 2005 ж.
  14. Кенемолдин Мұратбек «Өнегелі өмір асулары», (Бейсен Қаженұлы әулеті). 220-б., Семей 2008 ж.
  15. Кенжалин Кәрім «Өмір-өзен» Өскемен 2008 ж., 200 бет.
  16. Кенжалин Кәрім «Әке ұлағаты» Өскемен 2010 ж., 180 бет
  17. Керейбаев Қайыртай «Қазыналы Қалба», Алматы 2003 жыл,
  18. Княжецкая Е.А. “Новые сведения об экспедиции И.М. Лихарева(1714-1720)” . “Страны и народы Востока” вып ХХVIкнига 3, стр 10-35. Москва 1989 г.
  19. Коншин Н.«Труды по казахской этнографии», 7-том, Астана 2007 ж., 310 б.
  20. Коншин Н. «Материалы для истории Степного края (Открытие Аягузского округа, Каракиргизская депутация 1824 г. и О заграничных обстоятельствах), Семипалатинск 1900 г.
  21. Коншин Н. «Заметки о происхождении родов Средней киргизкой орды», Семипалатинск 1900 г.
  22. Коншин Н. «По Устькаменогорскому уезду (путевые заметки)»,Семипалатинск 1900 г.
  23. Коншин Н. «Очерки экономического быта киргиз Семипалатинской области. Очерк первый. Киргизы на казаччьих землях», Семипалатинск 1901 г.
  24. Коншин Н. «От Павлодара до Каркаралинска. Путевые наброски», Семипалатинск 1901 г.
  25. Коншин Н. «Заметки о киргизких родах и султанах Каркаралинского края», Семипалатинск 1901 г.
  26. Коншин Н. «Переселенческие поселки в Устькаменогорском уезде», Семипалатинск 1899 г.
  27. Көпейұлы Мәшһұр Жүсіп «Қазақ шежіресі»,Алматы 1993 жыл , 76 б.
  28. Көпейұлы Мәшһұр Жүсіп «Шығармалары», 10-том, «Қазақ шежіресі»,Павлодар 2007 жыл , 445 бет.
  29. Күлен Түлкібайұлы «Шежіре», Алматы«Дайк-Пресс» 2004 ж.
  30. Кітапбаев Бошай “Шежіре, Тоғыз таңбалы Найман”, Алматы 1994 жыл, 1-ші бөлім, 310 б.
  31. Кітапбаев Бошай “Шежіре, Тоғыз таңбалы Найман”, Алматы 1994 жыл, 2-ші бөлім, 276 б.
  32. Кітапбаев Бошай “Шежіре, Тоғыз таңбалы Найман”, Ергенекті, 1-том, Өскемен 2008 жыл, 428 бет.
  33. Кітапбаев Бошай “Шежіре, Тоғыз таңбалы Найман”, Ергенекті, 2-том, Өскемен 2009 жыл, 496 бет.
  34. Кэстль Джон (1736 жылы Кіші жүз ханы Әбілқайырға барып қайтқан сапар туралы» Астана 2002 ж., 144 б.,
  35. Қабден Құрманұлы «Тоғас шежіресі», 208 ж., Шәуешек,394 бет. араб графикасымен басылған..

قابدەن قۇرمانۇلى «توعاس شەجىرەسى»، 208 ج.، شاۋەشەك، 394 بەت.

  1. Қажығұлов Қайыртай «Жеті атаң жарық жұлдызың» Алматы, 2003 жыл
  2. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Арғын», ІХ-том, Бірінші кітап, Алматы 2007 жыл., 434 б.
  3. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Арғын», ІХ-том, Екінші кітап, Алматы 2007 жыл., 500 б.
  4. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Арғын», ІХ-том, Үшінші кітап, Алматы 2007 жыл., 660 б.
  5. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Найман», Х-том, Бірінші кітап, Алматы 2008 жыл., 457 б.
  6. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Найман», Х-том, Екінші кітап, Алматы 2008 жыл, 436 б.
  7. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Найман», Х-том, Үшінші кітап, Алматы 2008 жыл, 430 б.
  8. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Тама», 1-том, Бірінші кітап, Алматы 2005 жыл, 364 б.
  9. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Тама», 1-том, Екінші кітап, Алматы 2005 жыл, 648 б.
  10. Қазақ ру-тайпаларының тарихы, «Тама», 1-том, Үшінші кітап, Алматы 2005 жыл, 452 б.
  11. Қайдар Әбдуәли «Қаңлы» (тарихи шежіре), «Дайк-Пресс» 2004 ж., 610 б.
  12. Қайдар Әбдуәли «Халық даналығы», Алматы 2004 ж., 560 б.
  13. Қайсенов З. «Найман шежіресі» Өскемен 1998 жыл, 150 б.
  14. Қайсенов З. «Найман шежіресі» Өскемен 2001 жыл(екінші кітап), 272 б.
  15. Қайсенов З.«Ұлан ауданы туралы тарихи-әдеби очерктер», Өскемен 2005 ж., 256 бет.
  16. Қайсенов З. «Шығыс Қазақстан облысының тарихи очерктері» Өскемен 2007 жыл, 334 бет.
  17. Қайыркен Т.З. (Тұрсынхан Зәкенұлы) «Көне Түркі ескерткіштеріндегі Қытай жазбалары (VII-XIV ғғ.)», (монография), Өскемен 2008 ж., 336 б.
  18. Қалиев Сайлаубек «Көңіл көріністері» Алматы 2009 ж., 144 б.
  19. Қалиев Серік «Көзайым», Алматы 2007 ж., 150 бет.
  20. Қалиев Серік «Уақыт керуені», Алматы 2012 ж., 144 бет.
  21. Қарасаев Ғ. «Шығыс Қазақстанның Орыс империясына қосылу тарихының кейбір мәселелері (XVIIIғ. ортасы-XIX ғ. соңы). «Отан тарихы» №1 2005 ж. 6 б.
  22. Қарпық Егізбай «Тағлым», Семей 2001 жыл, 336 бет
  23. Қасенғазина Баян «Менің Байтеректерім» Семей 2005 ж.,158 б.
  24. Қашқари Махмуд “Түбі бір түркі тілі” Алматы 1993 жыл, 192 б.
  25. Қашқари Махмуд “Диван Лугат ат-Турк” Алматы 2005 жыл, 1288 б.+2 қс.
  26. Қинаятұлы Зардыхан «Монголиядағы қазақтар» Алматы 2001 ж., 320 бет.
  27. Қияшұлы Зақан «Қараша шежіресі» Үрімжі 2006 ж., 456 бет.,араб графикасымен басылған..

قيياشۇلى زاقان «قاراشا شەجىرەسى» ءۇرىمجى 2006 ج.، 456 بەت.

  1. Қоғабаев Төлеухан «Жақсыдан шапағат», 184 б., Өскемен 2005 ж.
  2. Қоғабаев Төлеухан «Өзекті өмір өрімі», 198 б., Алматы 2003 ж.
  3. Қожабеков А. Хасенов Т. «Найман», «Қазақ батыры» газеті.
  4. Қоңыр Төлеубек «Аршалы ардақтылары», Павлодар 2001 жыл, 196 бет.
  5. Қоңыр Төлеубек «Бөкейханнан Баубекке дейін», Павлодар 2007 жыл, 288 бет.
  6. Құдайбергенұлы Тұрысбек «Байжігіттен тараған Мәмбет елінің шежіресі», Новосибирск 2002 ж., 392 бет.
  7. Құдайберді ұлы Шәкәрім қажы «Родословная» Алматы 1990 ж. 120 б.
  8. Құранбайұлы Б., Құранбай Е. «Шежіре шерткен шер мен сыр», Өскемен 2007 ж., 332 бет
  9. Құсайынұлы Базарбек «Ақсуат өңірінің ұлы адамдары туралы тарихи деректер», 108 б., Алматы 2005 ж
  10. Қыдырғажыұлы «Құлбабас деген ауыл бар», 76 б., Семей 2007 ж.
  11. Қыдырғали Жалайыр «Шежірелер жинағы», Алматы «Қазақстан» 1997 жыл.
  12. Қырғызханов Х. «Найман Садыр-Матай шежіресі», Павлодар 2006 ж., 200 бет.
  13. Левшин А.И. «Описание киркиз - казачьих, или киргиз кайсацких, орд и степей» Алматы 1996 г., 656 б.
  14. Лувсанданзан «Алтын шежіре»,Алматы 1998 жыл, 224 б.
  15. Мағауин Мұхтар «Қазақ тарихының әліппесі». Алматы, «Қазақстан» 1995 жыл, 208 б.
  16. Мағауин Мұхтар «Шыңғыс хан және оның заманы», «Жұлдыз» №№ 10, 11, 12 2011 ж.
  17. Маргуланов А. «Найманы», сб. «Казаки», АН СССР Ленинград 1930 г.
  18. Марғұлан Әлкей «Тамғалы тас» жазуы, «Жұлдыз» № 1 1984 жыл, 132-146 беттер.
  19. Маевский В. «Материалы для родословной киргиз», («Памятная книжка Семипалатинской области на 1901 г.» , Семипалатинск 1901 г.
  20. Махмуд ал-Кашгари «Диван Лугат ат-Турк», Перевод и предисловие З. –А. М. Ауезовой, Индексы Р.Эрмерса, Алматы 2005 г., 1288 с. + 2 с. вкл.
  21. Махмуд Қашқари “Түбі бір түркі тілі” Алматы 1993 жыл, 192 б.
  22. Мәселұлы Ә., Омарқызы К. «Байжігіт - байтеректің бұтақтары», Өскемен 2008 ж., 212 б.
  23. Мешелева Макен «Қарт Алтай аясында Ару Марқа» (Қожамбет және Төртуыл-Тоғыз шежіресі), Өскемен 2009 ж., 557 бет.
  24. Мин А.,Петров Р. «Черный Иртыш» кн 1-2 Алматы 1991 жыл
  25. Молдабеков Ж. «Қазақ осы мың өліп, мың тірілген». Алматы 1998 жыл
  26. Мөдиұлы Биғазы «Қамшыгер»- «Орақбай батыр дастан» Семей 2001 жыл
  27. Мөдиұлы Биғазы «Жақсыдан шарапат» Семей, 2007 ж, 1-том 710 бет. 2-том 652 бет, 3-том Семей 2009, 186 б., .
  28. Муканов М.С. “Этнический состав и расселение казахов среднего жуза”, Алматы 1974 года, 200 стр.
  29. Мұқаметқанұлы Н. «XVIII - XX ғасырлардағы Қазақ - Қытай байланыстары» Алматы 1996 жыл.
  30. Мұқаметқанұлы Н. «Тарихи зерттеулер» Алматы 1994 жыл
  31. Мұқанов С. «Халық мұрасы», Алматы 2003 жыл, 304 б.
  32. Мұқтарұлы Сейсен «Шоқан және өнер», 310 б., Алматы-«Өнер» 1985 ж.
  33. Мұхамедсыдықұлы Әбдікәрім «Уақ ұрпағының шежіресі» Алакөл және Үйгентас өңірінің Уақтары, Алматы КазГЗУ 2003, 288 б.
  34. Мұхамедханов Қайым, Көп томдық шығармалар жинағы, т 1, Алматы «Алаш», 2005 жыл.
  35. Мұхаметханұлы Қайым «Абайдың ақын шәкірттері» 1 - 4 кітап, Алматы 1993 - 1995 жылдар
  36. Мұқтарұлы Сейсен «Шоқан және өнер» Алматы 1985, 310 б.
  37. Мырзахан тегі Қабдолла қажы «Ұлы хаттан ұлағат», 258 б., Өскемен 2010
  38. Мыңжан Нығмет «Қазақтың көне тарихы», Шыңжан 1987 жыл, Алматы 1994 жыл, 400 б.
  39. Нәбиев Рамазан «Өмір өткелдері», 96 (+ 28 жапсырма) б., Алматы 2008 ж.
  40. Нөкішұлы Ғалым «Жүз тайлақ» аталған Бәтіш сұлу, Алматы 2007 ж., 216 б.
  41. Нұқайұлы Тұрғазы «Жарқыраған қос жұлдыз», Ғұбырнама, Өскемен 1999 жыл.
  42. Нұқылы А., Еңсебаев Т.А. «Баянаула перзенттері», (Қаржас, Орманшы, Күлік, Тұлпар, Айдабол, Ақбура, Майлытон, Шегір шежірелері), 2-кітап, Павлодар 2010 ж., 748 бет.
  43. Нұрғазыұлы Сейілхан «ШҚО Наймандары, Шежіре, 1940-1986 жылдары жиналған», (мәшіңкемен басылған), мөлшермен 1987 ж., 115 бет.
  44. Нұрғалиұлы Төлеуғазы «Ақсуат-Атамекенім», Семей 2003 ж., 508 б
  45. Нұрғалиұлы Төлеуғазы «Ел іші-шежіреге кеніші», Семей 2008 ж., 429 б.
  46. Нұрсапин Төлеубек «Өмірдерек», 240 б., Астана 2008 ж.
  47. Нұршайықов Ә. «Боздақтар», Алматы «Санат» 2005 жыл
  48. Нұршайықов Ә. «Мәңгілік махаббат жыры», Алматы «Өлке» 2005 жылы, 288 бет.
  49. Нұршайықов Ә. «Этнографиялық естелік», «Жұлдыз 1993 №11
  50. Олжаев Айдар «40-жыл Гейдар Әлиевті күзеткен қазақ ана тілін әлі ұмытпапты» », «Айқын» апталығы №87, Алматы 15-06-2008 ж.
  51. Олжаев Айдар «Гейдар Әлиевтің күзетшісінің туыстары табылды», «Айқын» апталығы №117, Алматы 26-06-2008 ж.
  52. Отарбаев Тоқтархан «Өкпеті бауырында», 211 б., Семей 2007 ж.
  53. Өзбекұлы Сапар «Мұра» Алматы Қайнар 1992 жыл, 304 б.
  54. Өзбекұлы Сапар «Мұра» кітабына қосымша шежіре, 143 б.
  55. Плано Карпини и Гильом де Рубрук «Путешествие в Еаразийские степи ИД «Кочевники» Алматы, 2003
  56. Потанин Г.Н. «Избранные сочинения в трех томах» т.1 «Путешествия, воспоминания и письма», Павлодар 2005 г. 550 стр.
  57. Потанин Г.Н. «Избранные сочинения в трех томах» т.2 «Общественно-политические произведения», Павлодар 2005 г., 533 стр.
  58. Потанин Г.Н. «Избранные сочинения в трех томах» т.3 «Труды по истории, этнографии и фольклору», Павлодар 2005 г., 500 стр.
  59. Радлов В.В. «Ел қазынасы ескі сөз», Алматы «Ғылым» 1994 жыл
  60. Рахымбаев Кеңесбек «Жарылғап шежіресі» 164 б.,
  61. Рахымбаев Кеңесбек «Айналдым Ақсуатым» Семей 2012 ж.,125 б.
  62. Риттер Карл «Землеведение Азии», «Алтайско-Саянская горная система в пределах Российской империи и по Китайской границе. По новейщим сведениям 1832-1876 года» СпБ 1877 год.
  63. Румянцев П.П. «Материалы по обследованию туземнагои русскаго старожильческаго хозяйства и землепользования въ Семиреченской области», томъ-1, Лепсинский уездъ, выпуск 1, С-Петербургъ 1911 г., (частъ І, Текстъ, 366 стр, частъ вторая – Таблицы, 650 стр., Приложение: 1. Родослоная киргизскихъ общинъ уезда (отсутствует). 2. Карта Лепсинского уезда (отсутствует)).
  64. то же Копальский уездъ. С-Петербургъ, 1913 г.
  65. Рысбекұлы Қыдырбек «Дәулет», Алматы 1994 ж., 176 б.
  66. Рычков П.И., Рычков Н.П. «Капитан жазбалары. 1772 Санкт - ПетербургЪ» Алматы 1995 жыл, Астана 2002 ж.
  67. Сабитов Ж.М. «Торе, генеология», Астана, 2008 г., 336 стр.
  68. Сағитов Қызыр «Есімдегілер мен естеліктер», Семей 2007 ж., 84 б.
  69. Сағындықов Е. «Қонақай» Алматы 1996 жыл
  70. Садуақасұлы Ә. «Қабанбай хан ұраны», Алматы, 2002 ж., 252 бет
  71. Садуақасұлы Ә. «Тарихыңды танып біл», Алматы, 1996 ж., 295 бет
  72. Сақитұлы Байшал«Атақозы руынан тараған Оразалы ұрпақтары», 2008-жылы, 68 бет.

بايشال ساقيتۇلى «اتاقوزى رۋىنان تاراعان ورازالى ۇرپاقتارى»، 2008-جىل، 69 بەت

  1. Салғараұлы Қойшығара«Қазақтың қилы тарихы», «Жалын» 1992 ж.
  2. Сапаралы Бейбіт «Құнанбай қажы», Алматы 1995 жыл
  3. Сарай Асқанбайұлы «Революциядан бұрынғы қазақ халқы», МХР, Өлгей 1991 ж., 116 бет.
  4. Саттаров Сейітомар «Мұхтар Әуезовтің ататегі», Алматы 2010, 340 бет.
  5. Сәдібеков Зайыр «Қазақ шежіресі», Ташкент-Ұзбекистон-1994, 144 бет
  6. Сәнік Зейнолла, «Басбай туралы әңгіме-жырлар», Бійжиң 2006 ж., 344 б.,араб графикасымен басылған.

(سانىك زەينوللا، «باسباي تۋرالى اڭگىمە-جىرلار»، ءبىيجيڭ 2006 ج.، 344 ب)

  1. Сәнік Зейнолла, «Басбай» (тарихи роман), Алматы 2007 ж., 288 бет.
  2. Сәнік Зейнолла, «Қайрақбай», Дишин «Ұлттар баспасы» 2007 ж., 242 б.,араб графикасымен басылған.

انىك زەينوللا، «قايراقباي»، ديشين «ۇلتتار باسپاسى» 2007 ج.، 242 ب)

  1. Сәнік Зейнолла, «Сергелдең» (тарихи роман),Алматы 2008 ж., 280 бет.
  2. Сәнік Зейнолла, «Хан батыр Қабанбай» (естелік-эсселер), Алматы 2005 ж., 375 бет.
  3. Сәнік Зейнолла, «Хан батыр Қабанбай», Дишин «Ұлттар баспасы» 2000 ж., 208 б.,араб графикасымен басылған.

(سانىك زەينوللا، «حان باتىر قابانباي»، ديشين «ۇلتتار باسپاسى» 2000 ج)

  1. Сәнік Зейнолла, Бейсенғали Садыхан «Қаракерей Қабанбай», Алматы, Жазушы 1991 жыл, 176 бет. Шыңжан 1989 жыл, 176 б.
  2. Сәрсекеев Медеу «Тарақты және Қаракесек шежіресі», Алматы 1995 ж
  3. СейдімбекАқселеу «Қазақ әлемі» Этномәдени пайымдау, Алматы «Санат» 1997 ж., 464 бет.
  4. СейдімбекАқселеу «Қазақтың күй өнері» Астана «Күлтегін» 2002 ж., 832 бет.
  5. СейдімбекАқселеу «Қазақтың ауызша тарихы» Шежірелік деректерді пайымдау, Астана «Фолиант», 2008 ж., 728 б.
  6. Сейітханұлы Мәулітхан «Тоғалақ шежіресі», Алматы 2002 ж.,176 б.
  7. Смағұлов Төлеубек «Найман Мәмбетқұл және Ырғызбай әулие әулеттері» Алматы 2004 ж., Семей 2005 жыл, 387 бет.
  8. Смағұлов Төлеубек «Найман Мәмбетқұл және Ырғызбай әулие әулеттері» Алматы 2007 ж., 496 бет (өзі өткеннен кейін, 6-шы басылым).
  9. Смағұлова С. «Көлбай Төгісов..» Алматы 2009 ж., 232 б.
  10. Смаилов Ж. «Қаракесек Шаншар (абыз) әулетінің шежіресі», Алматы 2007 ж., 424 б.
  11. Соболев Л.С. Собрание соч в 6-ти томах, т.4 “Ветер времени” Москва “ХЛ” 1973 г
  12. Солтанбекқызы Нағым «Байыстың: Ақымбет, Сыбан-Түкі шежіресі»Семей 2009 ж., 323 б
  13. Сүлейменов Абайхан «Өмір сыры», Семей 2007 ж., 142 б.
  14. Сүлейменұлы Жұмағазы «Шежіре сыр шертеді», Самар ауданының аудандық газеті - «Жаңа өмір», №4(7583) 28 қаңтар 1997 жыл
  15. Су Бихай «Қазақ мәдениетінің тарихы»,Үрімжі 2005 ж., 864 б.

سۋ بيحاي «قازاق مادەنيەتىنىڭ تاريحى»، ءۇرىمجى 2005 ج.، 864 ب.

  1. Сыдықов Мәнаш «Бура Найман» шежіре, «Ертіс өңірі» газеті, Семей 20 мамыр – 8 шілде 2004 жыл.
  2. Сыдықов Мүсәйіп«Бура шежіресі», Павлодар 2005 жыл. 1-4 кітап, 2006, 2007 жылдары 1-том 584 б., 2 том 470 б., толықтырылған 4-ші басылымы,
  3. Сыдықов Мүсәйіп«Бура шежіресі», Павлодар 2011 жыл. 714 бет, түзетіліп, толықтырылған 5-басылымы..
  4. Сыдықов Мүсәйіп «Жайсаң мен Марқа жерінде», «Ертіс өңірі» газеті, №№ 24-25, Семей 13, 20 маусым, 2007 жылы.
  5. Сыдықов Мүсәйіп «Ақынжанды майдангер», «Ертіс өңірі» газеті, №19, Семей 9-мамыр 2102 жыл.
  6. Сыдықов Мүсәйіп «Сырымбет би және И.Сиверс күнделігі», «Ертіс өңірі» газеті, №№ 44, 47, Семей 2, 23 қараша, 2011 жылы
  7. Сыдықов Мүсәйіп «Көнші шежіресі», Павлодар 2004 жыл, 278 бет, 4-ші басылымы.
  8. Сыдықов Мүсәйіп «Қаракерей шежіресі», 1-том, Байжігіт-Мәмбет тармағы. Павлодар 2009 ж., 660 бет.
  9. Сыдықов Мүсәйіп «Қаракерей шежіресі», 2-том, Қожамбет тармағы, 1-бөлімі. Павлодар 2010 ж., 426 бет.
  10. Сыдықов Мүсәйіп «Қаракерей шежіресі», 3-том, Қожамбет тармағы, 2-бөлімі. Павлодар 2010 ж, 464 бет.
  11. Сыдықов Мүсәйіп «Қаракерей шежіресі», 4-том, Байжігіт-Жұмық-Саты тармағы, Павлодар 2012 ж, 588 бет.
  12. Сыдықов Мүсәйіп «Қарауыл - Жасық шежіресі», Павлодар 2006 жыл, 200 бет.
  13. Сыдықов Мүсәйіп «Тана мырза», «Қазақ тарихы» № 6, 2006 - 68 б.
  14. Сыдықов Мүсәйіп «Терістаңбалы шежіресі», Павлодар 2008 жыл, 620 бет.
  15. Сыдықов Мүсәйіп «Ресейдің Ертіс бойына қамал салу саясаты», «Жұлдыз» №2, 20011 ж.
  16. Сыдықов Мүсәйіп «И.Сиверстің Тарбағатайға саяхаты», «Жұлдыз» №12, 20011 ж
  17. Сыдықов Мүсәйіп «Кең жүректі Әз-аға»,«Сары арқа самалы» №27 6-наурыз 2012 ж.

304.

  1. Сыдықұлы Төлеубай «Шежіре-тарих сыр шертсе..» Алматы 2007 ж, 344 б.
  2. Сыдықұлы Төлеубай «Шежіре-тарих сыр шертсе..» Алматы 2011 ж, 992 б.
  3. Сыдықов Ұлықпан «Қуанышым менің», Алматы 2008, 129 бет.
  4. Сыдықұлы Әділхан, Білалұлы Есмұқамет «Жарболды шежіресі»,«Мұра» редакциясы, 2003 жыл, 296 б., араб графикасымен басылған.

سىدىق ۇلى ءادىلحان، ءبىلال ۇلى ەسمۇقامەت «جاربولدى شەجىرەسى»«مۇرا» رەداكتسياسى، 2003 جىل، 296 ب

  1. Сиверс И. «Письма из Сибири», Алматы, 1999 г., 136 бет
  2. Тарақты(Сейдімбеков) Ақселеу «Балталы, Бағаналы ел аман бол», Алматы 1993 жыл
  3. Тәнекеев С.Н. «Шежіре не сыр шертеді..», Алматы 2008 жыл, 240 бет.
  4. Тәңірбергенов Әріп «Ұмытпаңыздар мені» (Шығармалар) 1969 ж
  5. Тәукей ұлы Сұлтан «Шежіре», Ұлан-батыр 1995 жыл, 142 бет.
  6. Тәукейұлы Сұлтан «Ата таным» Уланбаатар 2006 жыл, 250 бет.
  7. Темірғалыұлы Дүйсенбек, Серікбай Уалқан, Жүнісбеков Айтмұқаммет, Көпжасарұлы Мұқаметқали «Мұрын шежіресі» Шәуешек, 2003 жылы, 608 бет,араб графикасымен басылған.

(تەمىرعالى ۇلى دۇيسەنبەك، سەرىكباي ۋالقان، جۇنىسبەكوۆ ايتمۇقاممەت، كوپجاسار ۇلى مۇقامەتقالي «مۇرىن شەجىرەسى» شاۋەشەك، 2003 جىلى، 608 بەت)

  1. Тоғыспаев Б., Сужикова А. «Тарихи тұлғалар» «Алматыкітап» 2005 ж
  2. Тойымбаев Ш.К. «Аталар сөзі-ақылдың көзі» Семей 2008 ж., 350 б.
  3. Толысбаев Б.С. «Орал ата» (Айдар-Баймырза шежіресі) Алматы 2011 ж, 84 б
  4. Төгісов Көлбай Шығармалар жинағы, Алматы «Алаш» 2003 ж.
  5. Төреқұл Нысанбек «Даланың дара ділмарлары» 2001 жыл
  6. Тұрашұлы Орынбасар «Бәйтерек бұтақтары» (Қыпшақ шежіресі), бірінші кітап, Астана 2005 ж., 400 б.
  7. Түкісов Уалихан «Киелі жандар және ұрпақтары», Павлодар 2002, 480 б.
  8. Тынышпаев Мұхаметжан «История казахского народа», Алматы 1998 г., 224 стр.
  9. Тынышпаев Мұхаметжан «Материалы к истории киргиз-кайсакского народа», Ташкент 1925 г., 75 стр
  10. Тілеке Жеңіс «Шежіре, Ертіс - Баянаула өңірі» 1 - кітап, 1995 ж
  11. Тлеухан Айбек «Тана мырза» 200 б., Семей 2009 ж.
  12. Тлеухан Айбек, Әбділпар Жайсан «Атажұртым-Көкпекті» Т.1., 371 б., Семей 2010 ж.
  13. Тлеухан Айбек, Әбділпар Жайсан «Атажұртым-Көкпекті» Т.2., 232 б., Семей 2010 ж.
  14. Уәлиханов Шоқан Шығармалар жинағы Қазақ Совет Энциклопедиясының бас редакциясы, Алматы 1985 жыл, 1 - 5 том
  15. Уәлиханов Шоқан Шығармалар жинағы. Алматы Қаз ССР АН баспасы. 1961 жыл 1-2 том
  16. Феоктистов А. «Русские, Казахи и Алтай», 49 стр. Москва 2009 г.
  17. Халид Құрбанғали«Тауарих хамса» (бес тарих), Астана 2007 жыл, 21-том, 284 б.
  18. Хализуллин Төлеміс «Жидебай ауылы» (Шежіре) , Алматы 2000 жыл, 36 бет (Қолжазба).
  19. Шабданұлы Қажығұмар «Қылмыс», 1-6 том, Алматы «Атажұрт» 2009
  20. Шәкентайұлы Солтан «Байжігіт шежіресі» 2004 жылы, 175 бет,араб графикасымен басылған.

(شاكەنتاي ۇلى سولتان «بايجىگىت شەجىرەسى» 2004 جىلى، 175 بەت،).

  1. Шәшубаев Баян Қабдолла ұлы «Саты шежіресі», Шәуешек 2006 ж., 576 б.,араб графикасымен басылған.

شاشۋباەۆ بايان قابدوللا ۇلى «ساتى شەجىرەسى»، شاۋەشەك 2006 ج.، 576 ب.

  1. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Устькаменогорский уезд. т-9, С-П, 1905
  2. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Павлодарский уезд. т-4, Воронеж, 1903 год
  3. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Семипалатинский уезд. т-10, СПб, 1910 год
  4. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Зайсанский уезд. т-8, СПб, 1909 год
  5. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Каркаралинский уезд. т-6, СПб, 1905 год
  6. Щербина Ф.«Материалы по киргизскому землепользованию собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей». Семипалатинская область. Зайсанский уезд. т-8, СПб, 1909 год
  7. Щербина Ф.Кузнецов «Материалы по исследованию хозяйства и землепользования киргиз» Семипалатинской области. Том3. Зайсанский уезд. Повторное обследование 1911 год, С-Петербург 1913 год
  8. Шынай Р. "Монголия қазақтарының ата-тек шежіресі", Өлгий-1997 ж., 204-бет;
  9. Шыңанұлы Жанұзақ «Бақтиярдың қырық бұтағы», Алматы-Толағай 2007 ж., 320 бет.
  10. Ыбыраев Рафиқан «Жанай руының хикаялары», Алматы 2009 ж., 184 б.

2007-2008 жылдары «Қазақ этнографиясының кітапханасынан» шыққан кітаптардың тізімі (Астана «Алтын кітап», 1-50 томдар)

Том

Авторы

Кітап аты

13

Алтынсарин И.

Обычай и обряды казахов

26

Андреев И.Г.

Описание средней орды киргаз-кайсаков

10

Аргынбаев Х.А.

Историко-культурные связи русского и казахского народов

3

Аристов Н.А.

Этногенез и этническая история казахского народа

19

Бабаджанов С.К.

Этнография казахов Бокейовской Орды

30

Баллюзек, Маковецкий и др.

Материалы по обычному праву казахов

14

Бокейханов А.

Қазақтар - Казахи

5

Броневский С.Б.

О казахах Средней орды

18

В.К. фон Герн

Характер и нравы казахов

1

Валиханов Ч.Ч.

Этнографическое наследие казахов

48

Вамбери

Путешсшествие по Средней Азии

47

Вопросы землепользования

 

16

Востров В., Муканов М.

Этнический состав и расселение казахов Среднего жуза

37

Гейсн А.К.

Собрание литературных трудов

23

Гродеков Н.И.

Казахи - киргизы Сыр-Дарьинской области

43

Дала уәләйті газеті

Этнографиялык әңгімелер

15

Диваев А.

Қазақ халық шығармашылығы

24

Жәнібек У.

Қазақтың дәстүрлі мәдениеті

39

Зобнин Ф.

К вопросу о невольниках, рабах и толенгутах в Казахской степи

11

Ибрагимов Ш.М.

Очерк быта казахов

41

Катанаев Г.Е.

Об этнографии казахов Сибири и Алтая

7

Коншин Н.Я.

Труды по казахской этнографии

32

Копейұлы М.

Қазақ шежіресі

12

Красовский М.И.

Образ жизни казахов степных округов

28

Кудайбердіұлы Ш.

Түрік, қырғыз-қазақ һэм хандар шежіресі

9

Левшин А.И.

Описание орд и степей казахов, степей

35

Леонтьев, Гурлянд и др.

Обычное право казахов

8

Маргулан А.Х.

Труды по культуре казахского народа

36

Масанов

Историко-этнографические этюды

49

Мейендорф, Назаров

Путешественник XIX в.

17

Мейер И.

Казахи Оренбургского ведомства

38

Мякутин А.И.

Юридический быт казахов

34

Об этнографии тюрко-огузских племен (по Дивани лугат ат-турк?)

 

6

Потанин Г.Н.

Труды по этнографии и фольклору

2

Радлов В.В.

Труды по казахской этнографии

25

Российские путешественники XVIII века

 

33

Рычков Н.П.

Дневные записки путешествия киргиз-кайсацкой степи в 1771 г.

31

Седельников Т.

Борьба за землю казахских народов

45

Семипалатинские краеведы конца XIX нач.ХХ вв. (Белослюдов А., Байболов)

Фольклор и этнография казахов Этнографиялык әңгімелер

40

Тогжанов Т.

Колониальный казахский аул

44

Түркістан уәләйті газеті

 

22

Тынышпаев М.

Этноистория, этнография и археология казахского народа

21

Халид К.

Таурих хамса - Бес тарих

20

Харузин А.А.

К истории жилища тюрко-монгольских народов

46

Чеканинский и др.

Культовые памятники и обычаи казахов (рассказы и др. темы) о баксы

42

Чулошников А.П.

Очерки истории казак-киргизского народа

50

Шмидт Ю.

Караванные пути и население казахской степи

27

Шонанов Телжан

История земельного вопроса у казахов

4

Шорманов М.Ш.

Казахские народные обычаи

29

Янушкевич А.

Дневники и письма из путешествия по казахским степям

Автор туралы

Сыдықов Мүсәйіп Қыдырқанұлы 1944 жылы, Семей облысы Көкпекті ауданында туған. 1967 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің Механико-математика факультетін бітірген. Сол жылы Павлодар Индустриалды институтының жоғары математика кафедрасының мұғалімі болып қызыметін бастайды. 1974-жылдан программист мамандығына ауысып, 2007-жылы зейнеткерлікке шыққанға дейін Павлодар қаласында жұмыс істеген.

2004-жылдан бастап ел-тарихы, шежіре туралы кітаптар шығара бастады. Мүсәйіптің қолынан Тоғыз таңбалы Найманның аталарына арналған «Көнші шежіресі» 4-рет басылған, 2-томдық «Бура шежіресі» 4-рет басылған, «Қарауыл-Жасық шежіресі», «Терістаңбалы шежіресі» және «Қаракерей шежіресінің» әзірге 3-томы жарық көрді. Соңғы кітаптің 1-томы Қазақ батыры Қаракерей Қабанбайдың өз атасы Байжігіттің Мәмбетіне арналса, 2-3 томы Қаракерей-Қожамбет атасының шежіресі екен.

Мүсәйіп Қаракерей тарихын одан әрі зерттеп, баспаға Байжігіттің – Жұмық шежіресін дайындап жатыр.

Мүсәйіптің шежірелері шығып жүрген шежірелерден айрықша, математикке тән дәлдікпен, әр атаның туған жылын, өмірі туралы дәйекті дерек берумен қатар, көптеген кітаптарды пайдаланып, қазақ өмірінінің, тарихи тұлғалардың бұрын беймәлім болып келген көптеген соны әңгімелерін айта отырады. Мысалы Жайсаң өлкесіне танымал Тана мырза туралы саяхатшылар Потанин, Влангали күнделіктерін пайдалана отырып, бұрын ел-арасында таралған ағат аңыздарды жоққа шығаратын деректі тарихи әңгімесі, «Қарауыл-Жасық шежіресіне» кіріп, «Ертіс өңірі» газетіне, «Қазақ тарихы» жорналына қайта басылып шықты.

Кейінгі шыққан «Қожамбет шежіресіне» кірген автордың «Ақтабан шұбырындының» алдындағы Орыс мемлекетінің Ертіс бойына қамал салу саясатының тарихы баяндалып, сол сұрапыл соғыстың түбі кімге пайдалы болды, деген сұраққа, тарихи деректер арқылы жауап іздейді. Осы кітапқа кірген неміс саяхатшысы И.Сиверстің күнделіктерінің беттерінен қазақ данасы, Қожамбеттің Сырымбет биі туралы жаңа дерекпен қоса бұрыннан белгісіз Найман елінің көші-қондарының ізі шығып жатыр.

Нұрбекова Жанат Құнапиақызы - С.Торайғыров атындағы ПМУ-ң Білім беруді ақпараттандыру орталығының директоры

Айтбаева Қайныш Жұмабекқызы - С.Торайғыров атындағы ПМУ-ң Білім беруді ақпараттандыру орталығының инженер-бағдарламашысы

Абишева Айнұр Серікқызы - С.Торайғыров атындағы ПМУ-ң Білім беруді ақпараттандыру орталығының инженер-бағдарламашысы